Νησί του βορειοανατολικού Αιγαίου μπροστά στην είσοδο του Αδραμυττηνού κόλπου, πλησίον της μικρασιατικής ακτής, από την οποία την χωρίζουν τα στενά της Μυτιλήνης προς Α. και των ακρωτηρίων Αργένου (Κόρακα) και Λεκτού Μπαμπά) προς Β. Είναι το τρίτο σε έκταση νησί της Ελλάδος μετά την Κρήτη και την Εύβοια, έχει επιφάνια 1630 χλμ. Διοικητικά η Λέσβος αποτελεί νομό μαζί με την Λήμνο και τον Άγιο Ευστράτιο. Πρωτεύουσα του νησιού και του νομού είναι η Μυτιλήνη.
Το ανάγλυφο της Λέσβου καθορίζεται από πολλούς χαμηλούς λόφους και βουνά με υψηλότερα ένα στο βόριο τμήμα (Λεπέτυμνος, 968μ.) και ένα στο νότιο (Όλυμπος, 967μ.) και από μεγάλη πεδινή έκταση. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του νησιού είναι το απολυθωμένο δάσος του Σιγρίου, δηλαδή απολιθωμένοι κορμοί δένδρων της Τριτογενούς περιόδου. Το νησί έχει και αρκετές ιαματικές θερμοπηγές, κυριότερες από της οποίες είναι της Θερμής, του κόλπου της Γέρας, του Πολιχνίτου (η θερμότερη της Ευρώπης), του Λισβορίου και της Εφταλούς.
Οι γνωστές από την αρχαιότητα ονομασίες του νησιού ήταν:
Πελασγία, Ίσσα, Αιθιοπία - Αίγειρα (μελαμψή), Μυτωνίς, Ιμερτή (ποθητή), Λασία (πυκνόδενδρη) και Μακαρία.
Η μυθολογία και οι παραδόσεις, σχετικά με τον αποικισμό και τους πρώτους οικιστές της Λέσβου, αποτελούν μια ένδειξη για την συγγένια των Λεσβίων με τους Θεσσαλούς και γενικότερα με τους Αιολείς.